In 2018 zocht het Omrop Fryslân radio-programma Buro de Vries de toen 95 jarige Foppe Dupon op. Jarenlang vertelde hij in de maand mei over zijn oorlogservaringen. 

De weken voorafgaand aan 4 en 5 mei waren altijd drukke weken voor Foppe Dupon (1923-2019) drie keer per week vertelde hij zijn verhaal aan groepen schoolkinderen. Vaker kon niet, dat greep hem te veel aan. Het verhaal dat hij vertelde bestreek ruim een jaar: van januari 1944 tot de bevrijding in 1945. Dupon zat in 1944 ondergedoken, omdat hij niet naar Duitsland wilde om te werken voor de Duitsers. Op Nieuwjaarsdag durft hij een wandelingetje te maken. Dat loopt verkeerd af. Hij wordt beschoten door Duitsers, raakt zwaargewond in het ziekenhuis, duikt daarna opnieuw onder, maar wordt verraden en gevangen genomen.

Steeds opnieuw beleven

Nadat hij tien dagen in de gevangenis in Leeuwarden heeft gezeten, wordt hij overgebracht naar kamp Amersfoort. Daar maakt hij verschrikkelijk wrede dingen mee. Hij is dan ook blij als hij krijgt te horen, dat hij wordt overgeplaatst naar Duitsland. In Duitsland krijgt hij te maken met honger, zwaar werk, luchtalarm en altijd weer de angst dat hij iets verkeerd doet en daarvoor wordt gestraft. Dat laatste gebeurt als hij na een incident drie weken wordt opgesloten in een bunker. Hij heeft er claustrofobie aan overgehouden.

 

Werken voor de Duitsers

Wanneer hij na de bevrijding thuiskomt, heeft Dupon het moeilijk. In plaats van dat men blij is dat hij terug is, wordt hij met de nek aangekeken, omdat hij in Duitsland had gewerkt voor de Duitsers. "Dan heb je zoveel ellende meegemaakt en wordt er zó gereageerd... dat voelt als een dolksteek in de rug." Dupon praat met niemand over wat hij allemaal heeft beleefd. Zijn zoon dringt daar wel op aan: "Als vader het nu opschrijft, dan kunt u het van zich af schrijven en tegelijkertijd weten wij wat u heeft meegemaakt." Maar hij kan het niet. "Ik kón het gewoon niet."

Tranen

Toch lukt het hem later. Hij is dan 74 jaar. Twee dagen zit hij te schrijven en dan laat hij het zijn vrouw lezen. Zij leest het en de tranen rollen over haar wangen. Zij zegt tegen hem dat het mooi is, dat hij het heeft opgeschreven. Dat ze blij is te weten wat hij heeft meegemaakt en dat het goed voor hem is. Hij voelt ook dat het goed is, hij voelt zich opgelucht. En mede doordat hij het verhaal aan het papier heeft toevertrouwd, kan hij er ook over praten. Dat deed Dupon daarna veel. Zo stond hij in 2018 in kamp Amersfoort, om daar een lezing te houden voor duizend man publiek. Na afloop kreeg hij een staande ovatie.

 

Schoolkinderen

Programmamakers van Buro de Vries gingen in 2018 met Dupon mee naar een schoolklas in Garyp. De kinderen van groep 8 van de Wrâldpoarte waren diep onder de indruk. Na afloop zei een van de schoolkinderen dat hij het een spannend verhaal vond. "Als ik zeker wist dat ik het zou overleven en geen pijn zou hebben, dan had ik het ook wel willen meemaken", zei hij. Dupon reageerde met: "Ik wens het niemand toe, jongen, ik wens het niemand toe..." 

Het hele verhaal van Foppe Dupon is opgenomen door Buro de Vries en hieronder te beluisteren: