De 'oorlogsboom' in de Sneker wijk Harinxmalân krijgt een tweede leven. De populier aan de Oerdyk, die in de oorlog geplant is door onderduikers, moet weg omdat er op dat plek nieuwe woningen komen.
De boom wordt een 'oorlogsboom' genoemd omdat onderduikers in de Tweede Wereldoorlog de boom plantten van een oude tak. Die is uitgegroeid tot de boom die er nu staat. In de oorlog werd het boerderijtje aan de Oerdyk bewoond door Douwe van der Meer en zijn familie. "Mijn vader en moeder hadden onderduikers", vertelt de 86-jarige Anne van der Meer. "Twee ooms van mijn moeders kant, en nog een paar onbekenden."
"Mijn vader heeft drie bomen geplant hier, en ze gingen allemaal dood. Behalve deze, deze leefde nog een beetje. En toen hadden we hier onderduikers. Eén van de onderduikers zei tegen mijn vader: u moet de boom omzagen en het takje laten staan, dan leeft hij voor de kinderen", zegt Van der Meer. "Toen heeft mijn vader dat takje laten staan, en dat takje is deze boom geworden. Dat vind ik wel een wonder." Driekwart eeuw later is de ontstaansgeschiedenis nog goed te zien. "Het is een wilde boom. De takken staan al laag boven de grond alle kanten op."
De boom is het beter vergaan dan de onderduiker aan wie de boom zijn bestaan heeft te bedanken. "Die is maar een paar dagen bij ons geweest. Toen kreeg hij een ander plekje, in Boazum. Daar is hij doodgeschoten." Van der Meer weet de naam van de onderduiker niet meer. "Wat ik wel weet, is dat mijn vader het toen wel even benauwd kreeg. Was die onderduiker wel te vertrouwen? Zou hij ons hebben verraden? Daar zat hij over in."
Inzetten voor de boom
De geschiedenis van de populier was voor raadslid Carla van der Hoek (Gemeentebelangen-Totaal Lokaal) aanleiding om te vragen of er op zijn minst wat van de oorlogsboom bewaard kon blijven. Wethouder Erik Faber heeft toen toegezegd hem daarvoor in te zetten. "Ik heb het gewoon in de commissievergadering verteld, het verhaal van de boom en de onderduiker. En gelukkig zei de wethouder: je hebt gelijk, we moeten hier wat mee", vertelt Van der Hoek.
Het hout van de oude boom komt wel terug in de nieuwe wijk. Daarvan worden speeltoestellen en bankjes gemaakt. De speeltoestellen komen op een speeleiland in de nieuwe wijk te staan. Ook de bankjes moeten daar een plekje krijgen. Op één bankje komt ook een plaquette met de geschiedenis van de boom.
Een stekje van de boom moet opnieuw worden geplant in de wijk. Dan komen er populieren in de wijk te staan die afstammen van deze oorlogsboom. "Dat er een aantal overleven en dat die er over 75 jaar nog staan. En dat het verhaal er nog is, want dat is het belangrijkste: dat het verhaal blijft bestaan", legt Van der Hoek uit.
Dat is het belangrijkste, dat het verhaal blijft bestaan.
Raadslid Carla van der Hoek
